Những Công việc không được tuyển dụng lao động nữ

Lao động nữ tại Việt Nam hiện chiếm 48,3% tổng lực lượng lao động. Phụ nữ có đầy đủ kỹ năng, trình độ chuyên môn để tham gia vào các công việc của xã hội. Tuy nhiên, không phải việc nào phụ nữ cũng được làm. Theo đó, phụ nữ bị cấm làm một số việc có khả năng ảnh hưởng xấu đến chức năng sinh đẻ, nuôi con và những công việc mang tính nặng nhọc khác theo quy định.

Vậy những công việc không được tuyển dụng lao động nữ là gì? Bài viết dưới đây của tuyển dụng lao động, sẽ cung cấp đầy đủ những thông tin cần thiết cho người sử dụng lao động để có kế hoạch tuyển dụng hoặc săp xếp lại nhân sự cho phù hợp với lao động nữ.

Đặc điểm của lao động nữ

 Lao động nữ chiếm số lượng lớn trong lực lượng lao động nước ta. Theo Báo cáo của Tổng cục Thống kê cũng cho biết, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên của cả nước tính đến thời điểm 01/01/2016 là 54,61 triệu người, tăng 185 nghìn người so với cùng thời điểm năm 2014, trong đó lao động nam chiếm 51,7%; lao động nữ chiếm 48,3%.

Lao động nữ chiếm 48,3% tổng lao động cả nước

Đặc điểm riêng của lao động nữ:

  • Hình ảnh của giới nữ Việt Nam không chỉ được tôn vinh bởi giá trị “công, dung, ngôn, hạnh” mà đã trở thành người bạn đồng hành cùng nam giới trong hầu hết các lĩnh vực chính trị, kinh tế, khoa học, giáo dục, y học, thông tin truyền thông, thương mại, du lịch, đối ngoại. Họ đã đóng góp quan trọng trong tái cơ cấu nền kinh tế.
  • Xuất phát từ đặc điểm của người phụ nữ, ngoài việc thực hiện những nghĩa vụ lao động họ còn phải đảm nhận chức năng làm mẹ. Những đặc điểm riêng về giới tính cho việc thực hiện chức năng làm mẹ của họ (như sức khỏe, tâm sinh lý) chỉ phù hợp trong những điều kiện lao động nhất định. Vì vậy, các quy định riêng cho lao động nữ vừa nhằm mục đích đảm bảo quyền làm việc của phụ nữ được bình đẳng về mọi mặt với nam giới, đồng thời, tạo điều kiện cho họ thực hiện tốt hai chức năng : chức năng lao động và chức năng làm mẹ, chăm sóc, bảo vệ, nuôi dạy thế hệ trẻ.

Để đảm bảo cho quyền lợi của lao động nữ, nhà nước đã ban hành luật liên quan đến việc sử dụng lao động nữ và một số công việc cấm sử dụng lao động nữ. Theo đó các doanh nghiệp, công ty, người sử dụng lao động phải năm rõ để biết được những công việc không được tuyển dụng lao động nữ là gì để có kế hoạch tuyển dụng hợp lý.

>>Xem thêm:

Tuyển dụng lao động nữ.

Nhu cầu tuyển dụng lao động.

Những công việc không được tuyển dụng lao động nữ

Theo Thông tư 26/2013/TT-BLĐTBXH, có những công việc không được tuyển dụng lao động nữ bởi có ảnh hưởng xấu tới chức năng sinh và nuôi con, bao gồm 35 ngành nghề:

  • Trực tiếp nấu chảy và rót kim loại nóng chảy ở các lò: Lò điện hồ quang từ 0,5 tấn trở lên; Lò quy bilo (luyện gang); Lò bằng (luyện thép); Lò cao.
  • Cán kim loại nóng (trừ kim loại màu).
  • Trực tiếp luyện quặng kim loại màu (đồng, chì, thiếc, thủy ngân, kẽm, bạc).
  • Đốt lò luyện cốc.
  • Hàn trong thùng kín, hàn ở vị trí có độ cao trên 10m so với mặt sàn công tác.
  • Khoan thăm dò, khoan nổ mìn bắn mìn.
  • Cậy bẩy đá trên núi.
  • Lắp đặt giàn khoan trên biển.
  • Khoan thăm dò giếng dầu và khí.
  • Làm việc theo ca thường xuyên ở giàn khoan trên biển (trừ dịch vụ y tế – xã hội, dịch vụ ăn ở).
  • Bảo dưỡng, sửa chữa đường dây điện trong cống ngầm hoặc trên cột ngoài trời, đường dây điện cao thế, lắp dựng cột điện cao thế.
  • Bảo dưỡng, lắp dựng, sửa chữa cột cao qua sông, cột ăngten.
  • Làm việc trong thùng chim.
  • Trực tiếp căn chỉnh trong thi công tấm lớn hoặc cấu kiện lớn bằng phương pháp thủ công.
  • Trực tiếp đào giếng, thi công hoàn thiện giếng bằng phương pháp thủ công.
  • Trực tiếp đào gốc cây lớn, chặt hạ cây lớn, vận xuất, xeo bắn, bốc xếp gỗ lớn, cưa xẻ thủ công cây gỗ lớn có đường kính lớn hơn 40cm bằng phương pháp thủ công; cưa cắt cành, tỉa cành ở độ cao trên 5m bằng phương pháp thủ công.
  • Sử dụng các loại máy cầm tay chạy bằng hơi ép có sức ép từ 4 atmotphe trở lên (như máy khoan, máy búa).
  • Lái máy thi công hạng nặng có công suất lớn hơn 36 mã lực như: máy xúc, máy gạt ủi, xe bánh xích (trừ các máy có hỗ trợ thủy lực).
  • Các công việc sơn, sửa, xây, trát, vệ sinh, trang trí trên mặt ngoài các công trình cao tầng (từ tầng 3 trở lên hoặc ở độ cao trên 12m so với sàn công tác) không có máy, cẩu nâng hoặc giàn giáo kiên cố.
  • Mò vớt gỗ chìm, cánh kéo gỗ trong âu, triền đưa gỗ lên bờ.
  • Xuôi bè mảng trên sông có nhiều ghềnh thác.
  •  Khai thác tổ yến (trừ trường hợp khai thác tổ yến trong các nhà nuôi yến); khai thác phân dơi.
  • Các công việc trên tài đi biển (trừ công việc phục vụ nhà hàng, buồng, bàn, lễ tân trên các tàu du lịch).
  • Công việc gác tàu, trông tàu trong âu, triền đà.
  • Vận hành nồi hơi (trừ việc vận hành tự động, vận hành nồi hơi sử dụng năng lượng là dầu và điện).
  • Lái xe lửa (trừ xe lửa có chế độ vận hành tự động hóa cao, các tàu chạy trong nội đô, tuyến du lịch).
  • Các công việc đóng vỏ tàu (tàu gỗ, tàu sắt), phải mang vác, gá đặt vật gia công nặng 30kg trở lên.
  •  Khảo sát đường sông ở những vùng có thác ghềnh cao, núi sâu nguy hiểm.
  • Vận hành tàu hút bùn; lái cẩu nổi.
  • Lái ô tô có trọng tải trên 2,5 tấn (trừ các ô tô trọng tải dưới 10 tấn có hệ thống trợ lực).
  • Các công việc phải mang vác trên 50kg.
  • Vận hành máy hồ, máy nhuộm các loại, máy văng sấy, máy kiểm bóng, máy phòng co (trừ các máy có chế độ vận hành tự động hóa).
  • Cán ép tấm da lớn, cứng (trừ các máy có chế độ vận hành tự động hóa).
  • Lái máy kéo nông nghiệp có công suất từ 50 mã lực trở lên.
  • Mổ tử thi, liệm, mai táng người chết (trừ điện táng), bốc mồ mả.
Có 35 ngành nghề không được tuyển dụng lao động nữ

Với những công việc không được tuyển dụng lao động nữ trên, đòi hỏi người sử dụng lao động phải có kế hoạch sắp xếp tuyển dụng phù hợp với từng ngành nghề. Đòi hỏi các doanh nghiệp phải làm đúng theo yêu cầu của pháp luật để tránh những trường hợp đáng tiếc có thể ảnh hưởng đến danh tiếng của doanh nghiệp.

Trách nhiệm của người sử dụng lao động khi tuyển dụng lao động nữ

Hiện người lao động nữ làm công ăn lương tại Việt Nam có thu nhập trung bình tháng thấp hơn nam giới khoảng 11% và tỷ lệ phụ nữ giữ các vị trí quản lý chưa đầy 28%. Để đảm bảo bảo bình đẳng giới trong nơi làm việc người sử dụng lao động khi tuyển dụng lao động nữ cần:

  • Người sử dụng lao động không được phân biệt đối xử với phụ nữ, xúc phạm danh dự và nhân phẩm của họ.
  • Khi tuyển dụng, sử dụng, nâng bậc lương, xử lý kỷ luật, đề bạt, trả công lao động, các chế độ về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, điều kiện lao động và an toàn lao động, các chế độ phúc lợi về vật chất và tinh thần, chăm sóc sức khỏe… người sử dụng lao động phải thực hiện nguyên tắc bình đẳng với nam giới. Làm công việc ngang nhau thì trả lương như nhau và phải đảm bảo những ưu đãi nhất định cho người lao động nữ để họ thực hiện tốt chức năng của mình.
  • Người sử dụng lao động không được sa thải hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đối với lao động nữ vì lý do kết hôn, có thai, nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi (trừ trường hợp doanh nghiệp chấm dứt hoạt động).
  • Không được sử dụng lao động làm những công việc nặng nhọc, nguy hiểm hoặc tiếp xúc với những chất độc hại ảnh hưởng xấu đến chức năng sinh đẻ và nuôi con.
  • Không được sử dụng lao động nữ ở bất kỳ độ tuổi nào làm việc thường xuyên dưới hầm mỏ hoặc ngâm mình dưới nước
  • Không được sử dụng lao động nữ có thai từ tháng thứ 7 hoặc đang nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi làm thêm giờ, làm việc ban đêm hoặc đi công tác xa.
  • Người sử dụng lao động phải đảm bảo điều kiện vệ sinh riêng cho lao động nữ trong quá trình làm việc, (phải có chỗ thay quần áo, buồng tắm và buồng vệ sinh nữ). Với những nơi sử dụng nhiều lao động nữ, người sử dụng lao động có trách nhiệm giúp đỡ tổ chức nhà trẻ, lớp mẫu giáo hoặc hỗ trợ một phần chi phí cho lao động nữ có con ở lứa tuổi gửi trẻ, mẫu giáo.
  • Phải đảm bảo chỗ làm việc cho lao động nữ sau thời gian nghỉ thai sản.
Người sử dụng lao động phải thực hiện nguyên tắc bình đẳng với nam giới ở nơi làm việc

Như vậy với những công việc không được tuyển dụng lao động nữ  kể trên, các cơ quan nhà nước được giao trách nhiệm mở rộng nhiều loại hình đào tạo thuận lợi cho lao động nữ để ngoài nghề đang làm, người lao động nữ còn có thêm nghề dự phòng và để việc sử dụng lao động nữ được dễ dàng, phù hợp với đặc điểm cơ thể, sinh lí và chức năng làm mẹ của phụ nữ. Theo đó, khuyến khích người sử dụng lao động tạo điều kiện để lao động nữ có việc làm thường xuyên, đảm bảo quyền làm việc bình đẳng đối với lao động nữ.