Tại Sao Doanh Nghiệp Khó Tuyển Dụng Lao Động Phổ Thông?

Một doanh nghiệp muốn đứng vững và phát triển phồn thịnh thì phải có đội ngũ nhân lực phù hợp đáp ứng các kỹ năng chuyên môn cũng như kỹ năng của từng bộ phận. Lao động phổ thông là bộ phận thuộc phân khúc thấp những đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định sự thành hay bại của một doanh nghiệp. Tuy nhiên việc tuyển dụng lao động phổ thông hiện nay gặp rất nhiều khó khăn.

Bài viết hôm nay chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu lý do tại sao doanh nghiệp khó tuyển dụng lao động phổ thông.

Lao động phổ thông là gì?

Lao động phổ thông là cụm từ chỉ những người lao động không qua đào tạo, chưa có kinh nghiệm lao động gì đặc biệt. Lao động phổ thông thường bao gồm những người có bằng tốt nghiệp trung học phổ thông trở xuống. Đó là tầng lớp lao động không có trình độ chuyên môn.

Lao động phổ thông là tầng lớp lao động đông đảo nhất trong phần lớn mọi xã hội. Hiện nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp với lao động phổ thông chiếm đến 40% so với những nguồn nhân lực khác.

Đó là tầng lớp lao động không có trình độ chuyên môn. Công việc của họ thường liên quan nhiều đến tay chân, thể lực, máy móc, không cần sáng tạo. Họ rập khuôn theo một mô típ làm việc có sẵn. Độ tuổi của họ có thể dao động từ 16 – 50 tuổi.

>>Xem thêm:

Nhu cầu tuyển dụng lao động.

Những công việc không được tuyển dụng lao động nữ.

Tại sao doanh nghiệp khó tuyển dụng lao động phổ thông?

Trong khi nhu cầu của các doanh nghiệp quá nhiều nhưng rất khó tuyển dụng lao động phổ thông. Rao tuyển hoài nhưng không đáp ứng đủ nhu cầu của doanh nghiệp. Nguyên nhân là do:

Chính sách ưu đãi giữ chân lao động phổ thông của các doanh nghiệp

Đối với một doanh nghiệp sản xuất nói chung, thì việc ổn định vị trí sản xuất là điều rất quan trọng. Họ luôn mong muốn công nhân của mình ở mỗi vị trí được ổn định để việc sản xuất không bị ngắt quãng. Nếu như, công nhân nghỉ việc họ sẽ mất thời gian cho việc tuyển dụng mất thời gian cho cả việc đào tạo nữa. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình sản xuất cũng như chất lượng công việc.

Chính vì vậy các doanh nghiệp đã có những chính sách ưu đãi, hỗ trợ nhằm giữ chân lao động phổ thông như công ty cũng hỗ trợ cho lao động bữa ăn trưa, tiền tăng ca, tăng thêm 10% trên tổng thu nhập đối với công nhân làm đủ 26 ngày/tháng…Được đào tạo nghề nghiệp miễn phí rồi vào làm việc cho công ty. Với mục đích để duy trì lực lượng hiện có, giữ chân lao động không để họ nghỉ việc sang công ty khác làm việc. Đây là một nguyên nhân dẫn đến khó tuyển dụng lao động phổ thông hiện nay.

Đặc thù công việc, mức lương thưởng chưa tương xứng cho lao động phổ thông

Xã hội càng phát triển cũng là lúc có rất nhiều ngành nghề ra đời, đòi hỏi phải có đội ngũ nhân sự đa dạng, chuyên nghiệp cho từng ngành nghề. Nhưng mỗi ngành nghề lại có các đặc thù khác nhau, mức độ vất vả, mức độ sử dụng chất xám khác nhau. Chúng ta tạm thời chia ra làm 2 mảng

• Lao động trí óc: là ngành nghề đòi hỏi chất xám rất cao, người lao động phải có kiến thức chuyên sâu và có kinh nghiệm cũng như kỹ năng làm việc phù hợp
• Lao động chân tay: ngành nghề rất phù hợp với những người có sức khỏe, nhanh nhẹn.

Chúng ta không thể có phép so sánh nào để so sánh độ vất vả của 2 ngành nghề trên vì mỗi nghành có 1 đặc thù riêng. Vì vậy khi các nhà tuyển dụng việc làm muốn có ứng viên tốt ở bất kỳ khía cạnh nào cũng cần có mức lương, thưởng và chế độ đãi ngộ phù hợp với các vị trí. Không vì lao động phổ thông có trình độ thấp mà có mức chi trả lương thấp không tương xứng với công việc.

Một số doanh nghiệp sử dụng chiêu trò khi tuyển dụng lao động phổ thông đó là: Khi mới thành lập, nhiều doanh nghiệp thu hút lao động theo hình thức “câu vợt”, nghĩa là động viên người lao động đến làm việc cho doanh nghiệp mình và sẽ được trả lương và các chế độ đãi ngộ cao hơn so với thực tế năng suất họ tạo ra trong 3 tháng đầu. Điều này khiến tư tưởng người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp ổn định khác bị “lung lay” dẫn đến tình trạng “nhảy việc”, đồng thời cũng tạo nên sức ì ở người lao động và làm việc với tâm lý “làm ít vẫn có thu nhập cao”. Sau 3 tháng, doanh nghiệp phải quay lại trả lương đúng thực tế dẫn đến người lao động nếu không làm được việc sẽ bỏ việc để tìm công việc khác, gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. Đây là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến nhiều doanh nghiệp khó tuyển dụng lao động phổ thông.

Mức độ cạnh tranh tuyển dụng lao động giữa các doanh nghiệp

Số lượng các doanh nghiệp trên địa bàn cả nước ngày càng phát triển và tăng lên nhanh chóng. Theo số liệu về đăng ký doanh nghiệp, tính đến ngày 31/12/2019, cả nước có 758.610 doanh nghiệp đang hoạt động, điều này đã tạo nên sự cạnh tranh lớn về tuyển dụng lao động cũng là lý do khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó trong công tác tuyển dụng lao động phổ thông.

Ví dụ: Tỉnh Đồng Tháp với nhu cầu lao động lớn nhất cả nước, chỉ với 177 doanh nghiệp, nhưng nhu cầu tuyển dụng lao động lên đến 47.022 người, trong đó cần 11.731 nam (chiếm 24,9%) và 35.291 nữ (chiếm 75,1%). Nếu xét theo trình độ người lao động, các doanh nghiệp cần 46.363 người lao động không có bằng cấp chứng chỉ tức lao động phổ thông.

Xu hướng bỏ phố về quê ngày càng nhiều

Ngày nay tình trạng lao động  phổ thông sau thời gian làm việc ở các khu công nghiệp thì muốn bỏ việc về quê sống. Ở quê ngày càng phát triển, có nhiều việc nên nếu họ tìm được công việc ở hoặc tự tạo ra việc làm và thu nhập ở quê thì sẽ nghỉ việc hoặc không còn mặn mà trước những lời mời gọi việc làm của doanh nghiệp nữa.

Lao động phổ thông không đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp

Hầu hết các doanh nghiệp đều cố gắng khép công nhân vào nội qui, kỷ luật lao động, tạo điều kiện cho công nhân rèn tác phong công nghiệp. Tuy nhiên, do trình độ học vấn, nhận thức của người lao động còn hạn chế nên việc tuân thủ nội qui, kỷ luật lao động rất yếu.Tình trạng lao động phổ thông tự ý nghỉ phép, nghỉ việc; không chịu khó học hỏi, tăng năng suất để có thu nhập cao; thụ động, không có ý chí cầu tiến. Hay mỗi khi vào mùa vụ thu hoạch, tình trạng công nhân xin nghỉ việc đồng loạt cũng làm các doanh nghiệp lúng túng vì thiếu hụt công nhân sản xuất…

Chưa chọn đúng cách để kết nối lao động phổ thông

Nếu như những năm trước khi công nghệ thông tin chưa phát triển, nhà tuyển dụng tìm nhân viên bằng các cách thông thường như: phát tờ rơi, đến trung tâm môi giới, hay qua người quen giới thiệu,…. Những cách làm thông thường đó thường khiến việc tuyển dụng trở lên lâu và chi phí đắt đó.

Ngày nay khi công nghệ thông tin bao trùm, các website tuyển dụng ra đời thì các công ty chỉ mấy chưa đầy 5 phút là có thể có hàng chục ứng viên tiềm năng trong tay để chọn được các nhân tài. Bằng cách tạo hồ sơ trên các trang mạng và ứng viên sẽ liên hệ trực tiếp với nhà tuyển dụng, vừa tiết kiệm thời gian, tiết kiệm chi phí mà nhà tuyển dụng cũng có thể xem trước thông tin ứng viên để có các lựa chọn phù hợp cho việc phỏng vấn.

Giải pháp nào cho tuyển dụng lao động phổ thông?

Làm thế nào để “thu hút” và “giữ chân” lao động phổ thông đây là yếu tố quan trong hàng đầu mà các doanh nghiệp luôn trăn trở. Muốn tuyển được lao động và giữ chân được người lao động lâu dài, doanh nghiệp phải có chính sách thỏa đáng.

Để thu hút lao động phổ thông, các doanh nghiệp cần:

• Mạnh dạn đầu tư ký túc xá cho công nhân ở ổn định.
• đối với những lao động ở vùng sâu, vùng xa, doanh nghiệp cần phải tăng cường xe đưa đón hàng ngày.
• Các doanh nghiệp cần có định hướng chính xác trong vấn đề đầu tư và tổ chức hoạt động sản xuất nhằm hướng tới sự phát triển bền vững.

Để giữ chân lao động phổ thông các doanh nghiệp cần:

• Xem xét lại các chính sách về tiền lương, thưởng, các chính sách trợ cấp xã hội, điều chỉnh hài hòa với mặt bằng chung tiền lương của khu vực. Tiền lương không nên quá chênh lệch giữa các địa phương.
• Các doanh nghiệp cần thực hiện các chính sách về pháp luật lao động, quan tâm hơn đến chất lượng cuộc sống, điều kiện làm việc của người lao động, thực hiện tốt chế độ đãi ngộ, thu nhập cho công nhân.
• Các chính sách về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cũng là một trong những yếu tố góp phần rất lớn để giữ chân người lao động.

Có như vậy, doanh nghiệp mới có đủ nguồn nhân lực lao động phổ thông để ổn định sản xuất, kinh doanh, còn người lao động có được việc làm ổn định và có thu nhập để đảm bảo cuộc sống.

Trách nhiệm của nhà nước trong việc giải quyết việc khó tuyển dụng lao động phổ thông

Để thu hút và giữ chân lao động phổ thông thì vai trò của Nhà nước là hết sức quan trọng

• Nhà nước đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp như tổng hợp nhu cầu tuyển dụng lao động của các doanh nghiệp trong khu công nghiệp.
• Đẩy mạnh hoạt động các trung tâm dịch vụ việc làm, thông tin thị trường lao động; tăng cường sự phối hợp giữa doanh nghiệp và chính quyền địa phương trong tuyển dụng lao động cũng như phối hợp giữa các cơ sở đào tạo và doanh nghiệp để đào tạo nghề theo địa chỉ.
• Các địa phương có khu công nghiệp cũng quy hoạch, dành quỹ đất riêng để xây dựng nhà ở xã hội và các thiết chế văn hóa, trường học… nhằm thu hút, giữ chân được người lao động làm việc ổn định lâu dài.
• Điểm quan trọng nhất là Nhà nước cần ngày càng hoàn thiện và quản lý chính sách trả lương, trả công cho người lao động.

Từ việc phân tích các nguyên nhân dẫn đến tình trạng khó tuyển dụng lao động phổ thông của các doanh nghiệp. Tuyển dụng lao động tin rằng, các doanh nghiệp đã tự đúc kết cho mình những cách giải quyết riêng cho mình. Một doanh nghiệp muốn tìm được nhân sự tốt thì hãy đặt nhân viên làm trung tâm, hãy cho họ biết được cơ hội của họ khi được làm việc trong công ty mình và hãy là nhà tuyển dụng thông minh.